In gesprek met Sophie Thedinga - naaktfoto’s en menstruatiebloed
Ik wandel door de gangen van de Jacobiberg wanneer ik Sophie Thedinga voor mij uit zie hollen. ‘’Ik moet even bij Jorien een pleister halen, want ik heb me net aan mijn schaar gesneden.’’ Met dat ze haar pleister opplakt ruimt ze nog vlug wat op in haar atelier. Ze biedt mij een glas water aan en zet midden in de ruimte een stoel neer. Zelf gaat ze achter haar tafeltje zitten: het is tijd voor de eerste vraag.
Wat gaan we van jou zien tijdens de finals?
Een poging tot acceptatie van mijzelf en de werking en het uiterlijk van mijn fysieke ik, mijn lichaam. Dit heeft zich geuit in een serie naaktfoto’s en schilderijtjes van menstruatiebloed. Dat moet ik even toelichten: ik ben het jaar begonnen met collages maken, vaak met naakte jonge witte vrouwen in de hoofdrol. Dit werd een discussiepunt tijdens een van de werkbesprekingen: waarom gebruik je die jonge witte vrouwen en niet jezelf? Dit heeft me aan het denken gezet. Het kwetsbare naakt verdwijnt uit de collages en gaat nu zijn eigen weg. Vanaf eind november iedere avond voor het slapen gaan heb ik een foto van mijzelf gemaakt met mijn polaroidcamera. Dat betekent geen selfiestand en de maximale lengte van mijn arm als beperkingen, want alleen ik mag de foto maken. Ik mag de foto niet overdoen tenzij er per ongeluk meer te zien was dan alleen mijn lichaam en de witte achtergrond. De foto’s heb ik de eerste twee maanden aan niemand laten zien, ik vond het te persoonlijk en het zien van de foto’s was vaak onaangenaam. Op een dag heb ik besloten ze gewoon op te hangen voor een werkbespreking, dit voelde heel bevrijdend en als iets wat ik gewoon moest doen. De schilderijtjes zijn ongeveer vanuit hetzelfde idee ontstaan. Ik heb ooit in een YouTube video met een spirituele kijk op menstruatie gezien dat het waardevol kan zijn voor je zelfacceptatie om je menstruatiebloed op te vangen en hier mee te schilderen. Omdat ik ongesteld zijn ook als iets vies beschouwde, in plaats van een mooi en natuurlijk proces, besloot ik dit eens uit te proberen. Beide onderdelen hebben mij geholpen mijn eigen lichaam meer te accepteren. Doordat ik de foto’s en schilderijtjes toon voor publiek, stel ik mezelf kwetsbaar op en daarmee hoop ik dat er op een andere gekeken kan worden naar menstruatie en het lichaam.
Wat heb je in je theoretisch onderzoek onderzocht?
Het thema leren van kunst (niet leren over kunst) is voortgekomen vanuit mijn stage bij Anook Cléonne (beeldend kunstenares, docente aan ArtEZ). Ik heb meegelopen tijdens de trainingen die zij geeft aan onder andere personen met een hoge functie het bedrijfsleven. In een van de opdrachten tijdens training moesten de deelnemers hun naam op een briefje schrijven en zich vervolgens in het door Anook meegebrachte kunstwerk plaatsen. Anook stelde vragen als “Waarom heb jij je daar in het werk geplaatst? Waarom sta je daar op dat moment?” Dit bracht al snel een heel persoonlijke en open sfeer, waardoor je snel de diepgang in kan gaan. Dan hoeft er niet over een werk verteld te worden, maar leer je door middel van het werk over jezelf en misschien ook wel over het werk. In mijn scriptie wil ik een soort handvatten bieden n.a.v. verschillende educatie theorieën over hoe je kan leren van kunst. En een pleidooi geven over waarom er meer plek in het onderwijs moet zijn om, naast het leren over kunst, te leren van kunst en waarom dit meer relevantie en waarde heeft voor de mens in deze tijd.
Wat is je het meest bijgebleven na 4 jaar ArtEZ?
Dat is een vraag waar ik op verschillende niveaus antwoord op kan geven. Het verbaast me hoe erg ik ben veranderd als persoon en hoe mijn kunstenaarschap zich heeft ontwikkeld als ik mijzelf en mijn werk vergelijk tussen nu en jaar 1 aan de academie. Het feit dat je aan het einde van de derde en zeker in het vierde jaar echt alles kan maken wat je wil, dat vind ik heerlijk. Ik moet eerlijk zeggen dat de stress tijdens het studeren mij ook erg is bijgebleven, want dat is er zeker ook geweest. Waar ik nog regelmatig om moet lachen, zijn de lessen van Roel Achterberg. Zo was hij in een les -,serieus als hij is -, iets aan het uitleggen, totdat hij op een gegeven moment plotseling door zijn kruk zakte. Hij probeerde zijn verhaal standvastig te herpakken, maar kon zijn lach niet langer verbergen.
Is er een wijze les van een van de docenten die je echt is bijgebleven?
Ik denk dat dat tijdens een van mijn werkbesprekingen met Marion Duursema was. Ik vertelde haar dat ik al een tijdje aan het schilderen was met menstruatiebloed, maar in een boekje thuis en dat ik dat voor mezelf deed. Dit begreep ze anders dan ik het bedoelde (dat het enkel voor mijn ogen bestemd was) en dacht waarschijnlijk dat ik het als vrijetijdsbesteding zag of niet als waardige kunst beschouwde. Ze zei toen: ‘’Doe nooit iets niet voor jezelf. Doe alles wat je maakt voor jezelf en niet voor een ander.” Ik vind het mooi dat er vanuit een misverstand zo’n wijze les is gekomen, die mij bij zal blijven.
Heb je een gouden tip voor de komende afstudeerders?
Zorg goed voor jezelf, geef op tijd je grenzen aan, laat je niet te veel afleiden door andermans meningen en vooral: heb vertrouwen in jezelf.
Waar zien we je na de zomer terug?
Ik hoop bij iMAE, de International Master Artist Educator. Dat loopt allemaal nog, daar kan ik verder ook niet veel zinvols over zeggen. Maar als dat niet lukt dan ga ik een jaar alle dingen doen die ik altijd al heb willen doen maar nog geen tijd voor heb gehad. Van dingen die nog ‘’moeten’’ zoals mijn rijbewijs halen, tot verder onderzoek doen naar het leren van kunst, tot het maken van een reis. Maar wat er ook gebeurt, ik blijf kunst maken.
